Những năm gần đây, chăn nuôi gia cầm trên địa bàn tỉnh Hưng Yên vẫn đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế của tỉnh khi đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với chăn nuôi các loại con khác. Nhiều hộ nông dân đã đầu tư mở rộng quy mô, liên kết với nhau trong chăn nuôi, sản xuất theo chuỗi thông qua hình thức hợp tác xã kiểu mới. Tại xã Đông Tảo, huyện Khoái Châu sản phẩm gà Đông Tảo của Hợp tác xã chăn nuôi và kinh doanh gà Đông Tảo do anh Lê Quang Thắng làm chủ tịch kiêm giám đốc luôn có chỗ đứng trên thị trường nhờ áp dụng quy trình Vietgap cùng cách chăm sóc đặc biệt giống gà độc nhất vô nhị này.
Hợp tác xã chăn nuôi và kinh doanh gà Đông Tảo được thành lập từ tháng 9 năm 2016 gồm 16 thành viên, hoạt động theo phương châm “Tự nguyện, dân chủ, bình đẳng, công khai, tự chủ, tự chịu trách nhiệm, cùng có lợi, hợp tác và phát triển”. Với tổng diện tích 2,8ha, mỗi năm hợp tác xã cung cấp cho thị trường 40 - 50 tấn thịt gà, chiếm 12% tổng sản lượng thịt gà Đông Tảo trong toàn huyện. Sản phẩm chủ yếu được xuất bán cho các hệ thống siêu thị, nhà hàng, khách sạn ở các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Lạng Sơn…
Gà Đông Tảo hay còn gọi là gà Đông Cảo là một giống gà quý của Việt Nam có nguồn gốc lâu đời tại xã Đông Tảo, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên. Vài năm trở lại đây giống gà này được thị trường trong nước và thế giới biết đến nhiều hơn nhờ có ngoại hình độc lạ, đặc biệt là cặp chân “khủng” và giá trị dinh dưỡng cao trong thịt. Thời xưa giống gia cầm này thường được chọn để làm lễ vật dâng lên vua chúa, ngày nay Đông Tảo vẫn là một loại gà có giá đắt đỏ được dùng làm quà biếu nhất là mỗi dịp lễ, Tết. Gà Đông Tảo thuần chủng chỉ có hai dòng chân vảy thịt đỏ và vảy rồng, thuộc giống gà to con, dáng hình bệ vệ, da đỏ, đầu oai vệ, cặp chân vững chãi với lớp da xù xì bao quanh, bàn chân dày có bốn ngón xòe ra chia ngón rõ nét, cân đối, bước đi vững chắc. Yếu tố quyết định con gà có giá trị thương phẩm cao đó là chân phải to, màu lông sẫm, da đỏ, thịt săn chắc, thơm ngon. Thịt gà Đông Tảo có chứa lượng chất dinh dưỡng, các loại vitamin và khoáng chất rất cao như vitamin A, vitamin B, vitamin C, vitamin E, canxi, sắt, axit amin, photpho, magnesium… có lợi cho sức khỏe con người. Chính vì vậy, thịt gà Đông Tảo thường được sử dụng như một bài thuốc giúp bồi bổ sức khỏe cho người bị suy nhược cơ thể, người thiếu ngủ, căng thẳng đầu óc, giúp ổn định nội tiết tố…Gà trưởng thành có cân nặng từ 5,5-6kg đối với con trống, 4kg đối với con mái.
Để thương hiệu “Gà Đông Tảo” có chỗ đứng trên thị trường như hiện nay phải kể đến cơ duyên của anh Thắng với con gà Đông Tảo. Khoảng 15 năm trước, cả xã Đông Tảo lúc đó chỉ còn vài hộ nuôi giống gà này chủ yếu để phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày. Nhận thấy đây là giống gà quý hiếm của quê hương cần được gìn giữ, bảo tồn nguồn gen và nhân rộng cộng với niềm đam mê của mình, lúc bắt đầu khởi nghiệp, anh gom góp tiền của mua được 10 con gà thuần chủng của các cụ cao niên trong làng về nuôi, sau hơn một năm vừa gây đàn, vừa mua thêm, số lượng đàn lên 70- 80 con. Tuy nhiên, do chưa có nhiều kinh nghiệm, đàn gà của anh lại gặp dịch bệnh nên dẫn đến thất bại.Tài sản ban đầu mất đi nhưng anh Thắng không nản lòng, sau ba năm kiên trì anh gây dựng đàn được vài trăm con gà, xong ông trời lại muốn thử thách sự bền bỉ của anh khi lấy đi tiếp món tài sản thứ hai này bằng một trận đại dịch cúm gia cầm năm 2008. Sau hai lần thất bại, người thân trong nhà khuyên anh bỏ nuôi gà tìm việc khác làm, nhưng anh Thắng vẫn quyết tâm làm lại từ đầu, chạy vạy khắp nơi vay tiền mua 500 con gà giống Đông Tảo. Lần này anh quyết định đầu tư bài bản, xây chuồng trại, áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi. Sau mỗi lần vấp ngã, anh Thắng ngày càng có nhiều kinh nghiệm và ham học hỏi kỹ thuật hơn, theo năm tháng đàn gà của anh cứ sinh sôi nảy nở dần và lớn nhanh như thổi. Để tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm anh lại lặn lội mang gà vào trong Nam quảng bá cho khách hàng tại các hội chợ, triển lãm...dần dần sản phẩm gà Đông Tảocủa anh được nhiều người khắp nơi trong cả nước biết đến và đặt mua. Hiện nay sản phẩm gà Đông Tảo đã có mặt tại các siêu thị lớn nhỏ ở các tỉnh, thành phố và được chế biến thành nhiều món ăn đặc sản trong các nhà hàng, khách sạn. Đây là quả ngọt mà anh Thắng có được sau một chặng đường dài gian nan, vất vả để tìm kiếm thành công, vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất quê hương mình.
Theo như anh Thắng chia sẻ,để nuôi lứa gà thành công bên cạnh việc lựa chọn gà bố mẹ thuần chủng, khỏe mạnh thì công tác vệ sinh, phòng dịch bệnh, cung cấp thức ăn, nước uống sạch và an toàn, thường xuyên bổ sung vitamin và khoáng chất phù hợp để nâng sức đề kháng cho gà luôn được chú ý. Muốn gà thương phẩm cho thịt ngon, ngọt và dai thì thức ăn chủ yếu của gà phải là thóc, ngô trộn rau xanh đan xen từng thời kỳ, trời rét phải luộc chín thóc cho gà. Đặc biệt, để thịt gà được săn chắc thì chuồng trại phải được thiết kế có khoảng không rộng rãi cho gà chạy nhảy. Đối với gà làm quà biếu việc chăm sóc kỳ công hơn nhiều: Thức ăn thường là thóc mầm, nước sạch và được uống thuốc bổ định kỳ để tăng cường sức đề kháng…Gà thịt nuôi từ 8 tháng trở lên còn gà biếu Tết, gà cảnh phải nuôi từ 12 tháng trở lên mới xuất chuồng. Giá bán gà giống khoảng 60.000đồng/con, gà thịt thương phẩm dao động từ 250- 300.000đ/kg còn gà làm quà biếu giá cao gấp nhiều lần.
Từ mô hình nuôi gà vườn của anh Thắng, giống gà quý đã được đông đảo người dân trong xã phát triển chăn nuôi hàng hóa. Hiện nay toàn xã Đông Tảo có đến 90% hộ gia đình nuôi giống gà này đã làm cho đời sống kinh tế của họ khấm khá hẳn lên, có của ăn của để, nhiều hộ trở lên giàu có.
Hình thức chăn nuôi trước kia chủ yếu là theo từng hộ với quy mô nhỏ lẻ, không tập trung nên chưa phát huy được hết lợi thế của con gà Đông Tảo, khó kiểm soát về chất lượng và giá cả cũng như chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, phong phú đa dạng về sản phẩm của thị trường. Với mục đích tập hợp những hộ chăn nuôi gà Đông Tảo trong xã, cùng nhau xây dựng, bảo vệ thương hiệu “Gà Đông Tảo”, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình làm kinh tế, anh Thắng đã đứng ra thành lập Hợp tác xã chăn nuôi và kinh doanh gà Đông Tảo. Khi tham gia vào hợp tác xã, các thành viên được hướng dẫn kỹ thuật, quy trình chăm sóc, cách vệ sinh chuồng trại, tiêm vắc xin phòng và chữa bệnh cho gà…Từ khi thành lập đến nay, hợp tác xã lo đầu vào, đầu ra cho các hộ xã viên, đứng ra ký hợp đồng với các công ty sản xuất thức ăn, thuốc thú y để đảm bảo nguồn thức ăn chất lượng và phù hợp với con gà Đông Tảo. Nhờ phát huy lợi thế của loại hình hợp tác xã kiểu mới, Hợp tác xã gà Đông Tảo không chỉ bảo tồn được nguồn gen gà quý của tổ tiên, nâng cao chất lượng và giá trị thương phẩm con gà, tăng sức cạnh tranh trên thị trường mà còn giúp các thành viên làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.
Là một người cầm lái hợp tác xã nên anh Thắng luôn phải nhạy bén với thị trường. Ngoài việc tìm tòi áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi, để cung cấp sản phẩm đa dạng đến người tiêu dùng và ngày càng mở rộng thị trường tiêu thụ, tạo hướng đi vững chắc, tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm anh cùng các thành viên hợp tác xã đã mạnh dạn đầu tư xây dựng lò mổ đạt tiêu chuẩn theo quy định, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong từng khâu như giết mổ, sơ chế, đóng gói thành phẩm và dán tem nhãn đầy đủ trước khi đưa ra thịt trường tiêu thụ. Một số mặt hàng chủ yếu của hợp tác xã là chân gà, thịt gà, kê gà, xương gà… Một số món ngon, đặc sắc là giò gà Đông Tảo, chân gà tần thuốc bắc, hầm, luộc, kê gà hầm thuốc bắc, chân gà ngâm sả tắc...
Để ghi nhận những thành công mà Hợp tác xã chăn nuôi và kinh doanh gà Đông Tảo đạt được, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã công nhận sản phẩm của hợp tác xã là “Sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu của Việt Nam” 5 năm liền, được trao tặng “Nhãn hiệu tập thể” năm 2015. Các sản phẩm được cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể gồm: Thịt gà đã chế biến; thực phẩm làm từ thịt gà; gà sống, gà thịt còn sống; mua bán thịt gà đã chế biến, thực phẩm làm từ thịt gà, gà giống. Năm 2019, sản phẩm gà Đông Tảo của Hợp tác xã đã được tỉnh Hưng Yên công nhận đạt OCOP 4 sao.
Hiện nay, do giá bán của con gà Đông Tảo vẫn còn ở mức cao nên mong muốn của Hợp tác xã chăn nuôi và kinh doanh gà Đông Tảo trong thời gian tới là sẽ tận dụng nguồn thức ăn tại địa phương để giảm chi phí đầu vào từ đó sẽ hạ giá thành sản phẩm đồng thời tập trung vào sản phẩm gà thịt để phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng hàng ngày của mọi người dân Việt Nam.